مدل بوم‌سازگانی ارزیابی و آمایش یکپارچه حوزه آبخیز برای احیای پوشش گیاهی
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1278-SCWMCCAN (R1)
نویسندگان
11- استادیار، بخش جنگلها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران.
2دکتری علوم زیستی جنگل، محقق بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران
چکیده
این مطالعه با هدف دست‌‌یابی به مدل ارزیابی و آمایش یکپارچه و بوم‌سازگانی احیای پوشش گیاهی به منظور مدیریت جامع حوزه های آبخیز در استان ایلام انجام شد. در این تحقیق، پس از انتخاب معیارهای ارزیابی، توابع ارزش‌گذاری و محدودیت‌های هر کاربری ب اساس منطق‌های فازی و بولین مشخص،سپس وزن هر معیار بر اساس فرآیند ANP ، لایه‌های اطلاعاتی معیارها با استفاده از فن ترکیب خطی وزن‌دار شده ترکیب شدند. اولویت‌بندی کاربری‌ها و فعالیت‌های ناسازگارباسه معیار عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاستی باروش ANP انجام شد. با اولویت‌بندی کاربری‌های ناسازگار با استفاده از راهکار تخصیص چند منظوره سرزمین (MOLA)، نقشه اولیه آمایش سرزمین تهیه شد. قابلیت احیای پوشش‌گیاهی و سایر عوامل موثر بر فعالیت احیای پوشش‌گیاهی ارزیابی شد. نتایج آمایش کاربری‌ها و فعالیت‌های ناسازگار نشان داد که 26.1% از سطح حوزه آبخیز به ترکیب‌های مختلف جنگل و مرتع و 13%برای احیای پوشش گیاهی، 18.1%به باغداری دیم، 11.8% به زراعت دیم، 3.9 % به زراعت و جنگل،10.3 %به فعالیت‌های مختلف گردشگری یا حفاظت و 14.8%به طور اختصاصی به فعالیت حفاظت محیط زیست اختصاص داده شد. ارزیابی کاربری‌ها و فعالیت‌های سازگار نیز نشان داد که به ترتیب 61.8 و4.2% از سطح منطقه دارای قابلیت متوسط برای کوهنوردی و احداث ایستگاه کایت و گلایدر و 53.3% دارای قابلیت متوسط یا خوب برای زنبورداری می‌باشد. عامل محدود کننده در مدل فرعی تخریب جنگل ارتفاعات و در فعالیت احیای پوشش‌گیاهی،درصد تاج‌پوشش جنگل، شیب زمین است. نتایج نشان داد که معیار اول مدل احیای شاخص تخریب جنگل است.
کلیدواژه ها
Title
مدل بوم‌سازگانی ارزیابی و آمایش یکپارچه حوزه آبخیز برای احیای پوشش گیاهی
Authors
َAli Najafifar, nahid Jafarian
Abstract
این مطالعه با هدف دست‌‌یابی به مدل ارزیابی و آمایش یکپارچه و بوم‌سازگانی احیای پوشش گیاهی به منظور مدیریت جامع حوزه های آبخیز در استان ایلام انجام شد. در این تحقیق، پس از انتخاب معیارهای ارزیابی، توابع ارزش‌گذاری و محدودیت‌های هر کاربری ب اساس منطق‌های فازی و بولین مشخص،سپس وزن هر معیار بر اساس فرآیند ANP ، لایه‌های اطلاعاتی معیارها با استفاده از فن ترکیب خطی وزن‌دار شده ترکیب شدند. اولویت‌بندی کاربری‌ها و فعالیت‌های ناسازگارباسه معیار عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاستی باروش ANP انجام شد. با اولویت‌بندی کاربری‌های ناسازگار با استفاده از راهکار تخصیص چند منظوره سرزمین (MOLA)، نقشه اولیه آمایش سرزمین تهیه شد. قابلیت احیای پوشش‌گیاهی و سایر عوامل موثر بر فعالیت احیای پوشش‌گیاهی ارزیابی شد. نتایج آمایش کاربری‌ها و فعالیت‌های ناسازگار نشان داد که 26.1% از سطح حوزه آبخیز به ترکیب‌های مختلف جنگل و مرتع و 13%برای احیای پوشش گیاهی، 18.1%به باغداری دیم، 11.8% به زراعت دیم، 3.9 % به زراعت و جنگل،10.3 %به فعالیت‌های مختلف گردشگری یا حفاظت و 14.8%به طور اختصاصی به فعالیت حفاظت محیط زیست اختصاص داده شد. ارزیابی کاربری‌ها و فعالیت‌های سازگار نیز نشان داد که به ترتیب 61.8 و4.2% از سطح منطقه دارای قابلیت متوسط برای کوهنوردی و احداث ایستگاه کایت و گلایدر و 53.3% دارای قابلیت متوسط یا خوب برای زنبورداری می‌باشد. عامل محدود کننده در مدل فرعی تخریب جنگل ارتفاعات و در فعالیت احیای پوشش‌گیاهی،درصد تاج‌پوشش جنگل، شیب زمین است. نتایج نشان داد که معیار اول مدل احیای شاخص تخریب جنگل است.
Keywords
احیای پوشش گیاهی, حوزه آبخیز, مدل ارزیابی, مدیریت جامع