بررسی نقش شیب در رسوبزائی آبکندهای استان لرستان

پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1246-SCWMCCAN (R1)
نویسندگان
1رئیس اداره مدیریت زیست محیطی آب، خاک و پسماند
2رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه لرستان
3مدیر گروه مهندسی طبیعت دانشکده منابع طبیعی دانشگاه لرستان
4معاون جهاد کشاورزی پلدختر لرستان
چکیده
یکی از اشکال پیش رفته فرسایش آبی آبکندها می باشند. طبق تعریف آبکند کانالی با کناره های دارای شیب تند و یک پیشانی فرسایشی پر شیب و فعال است که به وسیله فرسایش ناشی از جریان متناوب ایجاد گردیده است. مهمترین عوامل موثر در توسعه آبکندها به ترتیب سازند اقلیم، شیب و نوع کاربری می باشد. این تحقیق به منظور بررسی نقش شیب در رسوبزائی آبکندهای تشکیل یافته در استان لرستان(مقایسه دو حوزه چشمه سرده الشتر واقع در شمال و حوزه هلوش پلدختر در جنوب استان) انجام گرفت. بدین منظور پس از تعیین مناطق مهم آبکندی از روی عکسهای هوایی و نقشه های توپوگرافی طی بازدید صحرایی مختصات جغرافیایی راس آبکندها توسط GPS برداشت و نوع هر آبکند در بازدید صحرایی معین شد. سپس در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقشه شیب منطقه در طبقات مختلف تهیه و رقومی گردید. با تلفیق لایه شیب و نقشه پراکنش فرسایش آبکندی، فراوانی انواع آبکند در طبقات مختلف شیب در دو حوزه مشخص گردید. با اندازه‌گیری مقدار خاک فرسایش یافته از هر رگبار مقدار فرسایش ویژه آبکندهای مورد بررسی در طبقات مختلف شیب به دست آمد. نتایج آزمون کروسکال‌والیس نشان داد که رسوب‌زایی ویژه آبکندها در شیب‌های مختلف در هر دو حوزه دارای تفاوت معنی‌داری بوده و این تفاوت بر اساس آزمون من‌ویتنی در شمال استان بین طبقه شیبی5 تا 10 درصد با طبقه شیب بیش از 10 درصد و در جنوب استان این تفاوت بین شیبهای 0 تا 5 درصد و 5 تا 10 درصد با طبقه شیب بیش از 10 می باشد.
کلیدواژه ها
 
Title
Investigating the role of slope in the sedimentation of gullies in Lorestan province
Authors
taher fatollahi, ali Haghizadeh, alireza sepahvand, shahram mirrezae
Abstract
Water erosion sculpts the Earth's surface in various ways, with gullies representing a particularly advanced form. Defined by steep sides and an actively eroding head, they develop due to episodic flow events. Climate, slope, land use, and geology are considered the primary factors influencing gully development. This study examines the role of slope in gully sedimentation within Lorestan Province, Iran. We compared two watersheds: Cheshmeh Sardeh Alashtar in North of Lorestan Province, and Helosh Pol Dehtar in south of Lorestan Province. Key gully areas were identified using aerial photographs and topographic maps. Field visits documented the geographic coordinates (GPS) and types of gully heads. Subsequently, a digital slope map with various classes was generated using a Geographic Information System (GIS). By overlaying the slope map with the gully distribution map, we analyzed the frequency of gully types within each slope class for both watersheds. Specific erosion rates of the studied gullies were determined through field measurements of soil erosion from precipitation events. The Kruskal-Wallis test revealed significant differences in specific gully sedimentation across slope classes in both regions. The Mann-Whitney test further pinpointed these differences: in the north, between the 5-10% and >10% slope classes; and in the south, between the 0-5% and 5-10% slope classes compared to the >10% class.
Keywords
sedimentation, Lorestan province, Gully erosion, slope classes