تأثیر تغییرات کاربری اراضی و تغییرات اقلیمی بر روی فرسایش و رسوب حوزۀ آبخیز ده‌بالا

پذیرفته شده برای ارائه شفاهی
کد مقاله : 1237-SCWMCCAN
نویسندگان
دانشگاه یزد
چکیده
نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه، تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی زمین، خاک و کاربری اراضی است در این بین اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش مؤثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. یکی از مشکلات مدیریت و کنترل فرسایش و رسوب حوزه‌های آبخیز کشور، فقدان داده‌های آماری جهت برآورد دقیق میزان فرسایش و رسوب است. بدین منظور استفاده از روش‌های تجربی کارآمد الزامی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی روند تغییرات کاربری اراضی و تأثیر آن بر فرسایش و رسوب با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 و 8 در طی سال‌های 2012 و2022 و استفاده از مدل EPM جهت محاسبه در حوضۀ ده‌‌بالا استان یزد است. در این مطالعه پس از تهیه نقشۀ کاربری اراضی برای منطقۀ مطالعاتی جهت ارزیابی از داده‌های آموزشی مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه به‌منظور بررسی دقت تصاویر طبقه‌بندی شده از ضریب کاپا، استفاده شد. نقشه‌های پهنه‌بندی شدت فرسایش و رسوب با استفاده از نقشه‌های کاربری‌اراضی و مدل EPM استخراج شد. بیش‌ترین تغییرات کاربری اراضی در دورۀ 10 ساله (2022-2012) مربوط به کاربری اراضی باغات بود. وسعت این کاربری 28/1 درصد افزایش داشته و کاربری‌ اراضی ساخته شدۀ دست انسان نیز در این دوره 31/0 درصد افزایش یافته است. کاربری اراضی زراعی و کاربری مرتع با تراکم ضعیف در این دوره به‌ترتیب (16/1- درصد) و (42/0- درصد) روندی کاهشی داشته‌اند. نتایج نشان داد مهم‌ترین عوامل مؤثر در کاهش فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز ده‌بالا افزایش کاربری اراضی باغی و مسکونی کاهش بارندگی و افزایش درجه حرارت است.
کلیدواژه ها
 
Title
The impact of land use changes and climate changes on erosion and sedimentation in the Dehbala watershed.
Authors
Ali Talebi, sara parvizi, Sajjad Sadeghi Bakhi
Abstract
The type and intensity of soil erosion in a region depend on climatic conditions, lowland and elevation of the land, soil, and land use.One of the problems in managing and controlling erosion and sedimentation in the country's watersheds is the lack of statistical data to accurately estimate the amount of erosion and sedimentation. For this purpose, it is necessary to use efficient experimental methods.The purpose of this research is to investigate the trend of land use changes and their effect on erosion and sedimentation using Landsat 7 and 8 satellite images during the years 2012 and 2022, and using the EPM model for calculation in the Dehbala basin of Yazd province.In this study, after preparing the land use map for the study area, educational data were used for evaluation.Next, the Kappa coefficient was used to check the accuracy of the classified images. Zoning maps of erosion and sediment intensity were extracted using land use maps and the EPM model. The most significant land use changes in the 10-year period (2012-2022) were related to the use of gardens. The extent of this land use has increased by 1.28%, and the use of man-made land has also increased by 0.31% in this period.The use of arable land and the use of pasture with poor density have decreased in this period , respectively.The results showed that the most important factors in reducing erosion and sedimentation in the Dehbala watershed are increasing the use of garden and residential land, reducing rainfall, and increasing temperature.
Keywords
Erosion and sedimentation, Land use, EPM, Dehbala