پایش خشکسالی در شهر تهران با استفاده از شاخص ماهواره ای پوشش گیاهی VCI
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1139-SCWMCCAN
نویسندگان
1دانشگاه ارومیه
2دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
خشکسالی یکی از مهم‌‌ترین چالش‌‌های جهان است که می‌‌تواند منجر به بسیاری از آسیب‌‌های طبیعی، انسانی و امنیت ملّی در منطقه شود؛ از این‌رو پژوهش حاضر با هدف پایش خشکسالی با استفاده از شاخص پوشش گیاهی VCI در شهر تهران در دوره آماری 10 ساله از سال 2014 تا 2023 با استفاده از تصاویر ماهوارهای در محیط سامانه گوگل ارث انجین انجام شده است. ارزیابی شاخص شرایط پوشش گیاهی VCI از محصولات پوشش گیاهی (NDVI) سنجندۀ مودیس ماهواره ترا حاصل شد. براساس نتایج حاصل ازشاخص VCI خشکسالی بسیارشدیدی در سال 2018 به‌ترتیب در مناطق جنوب‌شرقی، شمال‌غربی و مرکزی شهر تهران مشاهده شد. همچنین در سال 2023 افزایش خشکسالی بسیار شدید در مناطق شمال‌غربی و شمال‌شرقی بسیار قابل توجه و چشمگیر بود. در مقابل در سال 2017 در مقایسه با سالهای مذکور که افزایش میزان خشکسالی بسیار شدید را داشتیم در این سال شاهد کاهش مقادیر خشکسالی بسیار شدید بوده‌ایم. نتایج به دست آمده نشان داد که در سایر سالهای مورد بررسی نیز کمابیش بروز خشکسالی‌های بسیار شدید، شدید، متوسط و خفیف در سراسر منطقۀ مورد مطالعه گسترش یافته است. با این وجود بررسی خروجی‌‌های تصاویر ماهوارهای و همچنین شاخص‌‌های تولید شده حاکی از افزایش خشکسالی بوده و نکتۀ حائز اهمیت این است که خشکسالی‌ها به صورت زمانی و مکانی دارای روند ثابتی نبوده و فراز و نشیب‌هایی را در طول سالهای مورد بررسی داشته است. ازجمله دلایل آن را می‌‌توان به عوامل انسانی تأثیرگذار در سالهای متمادی و عوامل فرامنطقه‌‌ای مانند تغییرات اقلیمی و غیره نیز نسبت داد.
کلیدواژه ها
Title
پایش خشکسالی در شهر تهران با استفاده از شاخص ماهوارهای پوشش گیاهی VCI
Authors
khadijeh Javan, Ameneh Yahyavi Dizaj, Mahdi Erfanian
Abstract
خشکسالی یکی از مهم‌‌ترین چالش‌‌های جهان است که می‌‌تواند منجر به بسیاری از آسیب‌‌های طبیعی، انسانی و امنیت ملّی در منطقه شود؛ از این‌رو پژوهش حاضر با هدف پایش خشکسالی با استفاده از شاخص پوشش گیاهی VCI در شهر تهران در دوره آماری 10 ساله از سال 2014 تا 2023 با استفاده از تصاویر ماهوارهای در محیط سامانه گوگل ارث انجین انجام شده است. ارزیابی شاخص شرایط پوشش گیاهی VCI از محصولات پوشش گیاهی (NDVI) سنجندۀ مودیس ماهواره ترا حاصل شد. براساس نتایج حاصل ازشاخص VCI خشکسالی بسیارشدیدی در سال 2018 به‌ترتیب در مناطق جنوب‌شرقی، شمال‌غربی و مرکزی شهر تهران مشاهده شد. همچنین در سال 2023 افزایش خشکسالی بسیار شدید در مناطق شمال‌غربی و شمال‌شرقی بسیار قابل توجه و چشمگیر بود. در مقابل در سال 2017 در مقایسه با سالهای مذکور که افزایش میزان خشکسالی بسیار شدید را داشتیم در این سال شاهد کاهش مقادیر خشکسالی بسیار شدید بوده‌ایم. نتایج به دست آمده نشان داد که در سایر سالهای مورد بررسی نیز کمابیش بروز خشکسالی‌های بسیار شدید، شدید، متوسط و خفیف در سراسر منطقۀ مورد مطالعه گسترش یافته است. با این وجود بررسی خروجی‌‌های تصاویر ماهوارهای و همچنین شاخص‌‌های تولید شده حاکی از افزایش خشکسالی بوده و نکتۀ حائز اهمیت این است که خشکسالی‌ها به صورت زمانی و مکانی دارای روند ثابتی نبوده و فراز و نشیب‌هایی را در طول سالهای مورد بررسی داشته است. ازجمله دلایل آن را می‌‌توان به عوامل انسانی تأثیرگذار در سالهای متمادی و عوامل فرامنطقه‌‌ای مانند تغییرات اقلیمی و غیره نیز نسبت داد.
Keywords
خشکسالی, سامانه گوگل ارث انجین, شاخص VCI, سنجش از دور, شهر تهران