تحلیل نقش مارن ها در تولید رواناب و رسوب در استان اردبیل
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1130-SCWMCCAN (R1)
نویسندگان
1استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
2رییس گروه حفاظت آب و خاک
چکیده
با توجه به گسترش قابل ملاحظه واحدهای مارنی در قلمروی حوزههای آبخیز استان اردبیل و وقوع فرسایش خاک شناخت مارن ها از دیدگاه حجم رواناب و رسوب تولید شده که در نهایت منجر به ارایه راهکارهایی برای مهار و کاهش آن ها می شود، امری لازم و ضروری است. در این تحقیق رابطه بین نوع مارنها و شیب دامنه ها با حجم رواناب و میزان رسوب تولید شده مورد بررسی قرار گرفته است. با تهیه نقشههای سنگ شناسی و شیب و تلفیق آن ها، نقشه واحدهای همگن تعیینگردید. از محل وقوع اشکال مختلف فرسایشی در 29 نقطه، آزمایش شبیه سازی باران انجام گرفت و با ایجاد باران 20 میلیمتر در ساعت در مدت 30 دقیقه زمان شروع رواناب، حجم رواناب، گل آلودگی و تلفات خاک اندازهگیری شد. سپس دادههای به دست آمده با استفاده از روشهای آماری مختلف از جمله روش تحلیل واریانس و مقایسه میانگین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان میدهد که در شیب کمتر از 2% آبدوی نسبت به شیب های بالاتر زودتر شروع می شود. زمان شروع رواناب در واحد سنگی با ترکیب کنگلومرا و مارن، رسهای رنگارنگ، ماسه سنگ و شیل (OM) کاهش یافته و در واحد با ترکیب مارن و سیلت رسی گچ دار (M) افزایش می یابد. هرچند با تغییر واحدهای سنگ شناسی، در میزان گل آلودگی روان آب تولید شده تغییر قابل توجهی به وجود نیامده است اما میتوان دو گروه مناطق با فرسایش خندقی و شیاری را از همدیگر تفکیک نمود.
کلیدواژه ها
Title
Analysis of the role of marls in the production of runoff and sediment in Ardabil province
Authors
Reza Talaei, Hamidreza Peyrowan
Abstract
Considering the significant expansion of marl units in the watershed area of Ardabil province and the occurrence of soil erosion, it is necessary and necessary to know marls from the point of view of the volume of runoff and sediment produced, which ultimately leads to providing solutions for their containment and reduction. In this research, the relationship between marls erosion forms and its rate with their physical and chemical properties were investigated. 29 treatments were conducted using a drop maker rainfall simulator device (with rainfall levels of 1 m×1 m) with the intensity 20 mm/ h for the duration of 30 minutes, and the start time of runoff, the amount of runoff, sediment concentration and soil loss rate were measured. The runoff start time, runoff volume, mud pollution and soil losses were measured. Then, the obtained data were analyzed using different statistical methods, including variance analysis and mean comparison. The obtained results show that at a slope of less than 2% runoff starts earlier than at higher slopes. The start time of runoff in the rock unit with the combination of conglomerate and marl, colored clays, sandstone and shale (OM) decreases and increases in the unit with the combination of marl and gypsum clay silt (M). Although, with the change of lithological units, there has not been a significant change in the amount of sediment of the runoff, but two groups of areas with rill and gully erosion can be separated from each other.
Keywords
marl, erodibility, statistical methods, sediment yield, rainfall simulator, Ardabil